Roel.io

Gisteravond zat ik - flink - wat langer in het OV door een storing op het spoor. Daarbij ontmoette ik toevallig een dame die bij de NS werkt. En we kwamen te spreken over hoe mede-forenzen kunnen reageren op dit soort tegenslagen. Soms zijn ze - wij - heel negatief, maar vaak haalt het juist het menselijke in ons naar boven. Dan ontstaan spontaan gesprekken, bieden mensen elkaar een lift aan of organiseren ze samen vervangend vervoer.

Toekomst van menselijke dienstverlening?

Na via een omweg thuisgekomen te zijn en de kinderen in bed te hebben gelegd opende ik mijn nieuws-app. En het eerste wat ik las was Jason Fried’s artikel over moderne klantvriendelijkheid, of het gebrek daaraan: I went to see a movie, and instead I saw the future.

We asked for a refund. They pointed us to the box office. We went there and asked for a refund. The guy told us no problem, but he didn’t have the power to do that. So he called for a manager. The call echoed. Everyone looked around. Finally a manager came over. We asked for a refund, he said he could do that. We told him we purchased the tickets through Fandango, which complicated things. Dozens of people lined up behind us. The refund process took a few minutes.

Daarbij was er geen moment dat iemand van het personeel verontschuldigingen aanbood, of het initiatief nam om de andere bezoekers te informeren over het feit dat er iets met de filmvertoning mis was.

This is the future, I’m afraid. A future that plans on everything going right so no one has to think about what happens when things go wrong. Because computers don’t make mistakes. An automated future where no one actually knows how things work. A future where people are so far removed from the process that they stand around powerless, unable to take the reigns. A future where people don’t remember how to help one another in person. A future where corporations are so obsessed with efficiency, that it doesn’t make sense to staff a theater with technical help because things only go wrong sometimes. A future with a friendlier past.

Dat denk ik ook. En wat hij aanhaalt: waarschijnlijk zal het hoger management op basis van de cijfers oordelen dat het incident correct afgehandeld is.

Zo zonde. Want juist die menselijke kant maakt het verschil. Helemaal voor bioscoopbezoeken, want daar draait het toch juist om de ervaring!

Management is het probleem

Verderop stuitte ik op Harold Jarche’s kijk op waarom management het grootste obstakel is voor thuiswerken binnen organisaties. Dat leek niet gerelateerd aan het bovenstaande, maar toen las ik:

The dominant management model is reinforced by an expressed attitude that human work is something that can be broken into components and used like bits of machinery.

Dat lijkt precies te slaan op de situatie in de bioscoop die Jason Fried bezocht. Jarche denkt dat de transitie naar een netwerksamenleving dit soort problemen zal oplossen. Maar dat vraag ik me af…

Ton:

Morgen 10 januari is het Publiek Domein Dag. De dag waarop het creatieve werk dat in het publiek domein komt gevierd wordt. 70 jaar nadat een auteur is overleden, wordt op de eerstvolgende 1 januari, haar of zijn werk onderdeel van publiek domein. Vanaf dan mag het werk vrij worden hergebruikt. Dit jaar is per 1 januari het werk van iedereen die in 1949 is overleden in het publiek domein gekomen.

Auteurs hebben copyright op hun werk tot een aantal decennia na hun dood:

In de meeste landen hangt de duur van het auteursrecht af van het leven van de auteur. Nadat deze komt te overlijden, kunnen zijn erfgenamen het auteursrecht gedurende ten minste 50 jaar exploiteren. In de meeste landen is deze periode nog langer: tot 70 jaar na de dood van de maker.

Via die zo makkelijk beïnvloedbare social media vond ik een artikel over Zettelkasten. Wat? Ja, dat wist ik dus ook niet. Daarom een kleine ‘deep dive’. ;)

Zettelkasten is de methode die de Duitse socioloog Niklas Luhmann ontwikkelde om ideeën en kennis te verzamelen, te ordenen en makkelijk terugvindbaar te maken. Waarmee hij in 40 jaar tijd 70 boeken en 400 wetenschappelijke artikelen schreef. Zonder een computer te gebruiken. Bryan Kam’s analogie legt het concept al een beetje uit:

(..) you might say that Zettelkasten is to a wiki what GTD is to a todo list.

Wat Zettelkasten allereerst oplost is dat het een systeem biedt om ideeën met elkaar te verbinden, en er vervolgens dieper over na te denken. Maar het gaat verder. David B. Clear verzamelde 12 basisprincipes van Zettelkasten:

1. The principle of atomicity: The term was coined by Christian Tietze. It means that each note should contain one idea and one idea only. This makes it possible to link ideas with a laser focus.
2. The principle of autonomy: Each note should be autonomous, meaning it should be self-contained and comprehensible on its own. This allows notes to be moved, processed, separated, and concatenated independently of its neighbors. It also ensures that notes remain useful even if the original source of information disappears.
3. Always link your notes: Whenever you add a note, make sure to link it to already existing notes. Avoid notes that are disconnected from other notes. As Luhmann himself put it, “each note is just an element that derives its quality from the network of links in the system. A note that is not connected to the network will be lost, will be forgotten by the Zettelkasten” (original in German).
4. Explain why you’re linking notes: Whenever you are connecting two notes by a link, make sure to briefly explain why you are linking them. Otherwise, years down the road when you revisit your notes, you may have no idea why you connected them.
5. Use your own words: Don’t copy and paste. If you come across an interesting idea and want to add it to your Zettelkasten, you must express that idea with your own words, in a way that you’ll be sure to understand years later. Don’t turn your Zettelkasten into a dump of copy-and-pasted information.
6. Keep references: Always add references to your notes so that you know where you got an idea from. This prevents plagiarism and makes it easy for you to revisit the original source later on.
7. Add your own thoughts to the Zettelkasten: If you have thoughts of your own, add them to the Zettelkasten as notes while keeping in mind the principle of atomicity, autonomy, and the need for linking.
8. Don’t worry about structure: Don’t worry about putting notes in neat folders or into unique preconceived categories. As Schmidt put it, in a Zettelkasten “there are no privileged positions” and “there is no top and no bottom.” The organization develops organically.
9. Add connection notes: As you begin to see connections among seemingly random notes, create connection notes, that is, specific notes whose purpose is to link together other notes and explain their relationship.
10. Add outline notes: As ideas begin to coalesce into themes, create outline notes. An outline note is a note that simply contains a sequence of links to other notes, putting those other notes into a particular order to create a story, narrative, or argument.
11. Never delete: Don’t delete old notes. Instead, link to new notes that explain what’s wrong with the old ones. In that way, your Zettelkasten will reflect how your thinking has evolved over time, which will prevent hindsight bias. Moreover, if you don’t delete, you might revisit old ideas that may turn out to be correct after all.
12. Add notes without fear: You can never have too much information in your Zettelkasten. At worst, you’ll add notes that won’t be of immediate use. But <ahref="https://omxi.se/2015-06-21-living-with-a-zettelkasten.html">adding more notes will never break your Zettelkasten or interfere with its proper operation. Remember, Luhmann had 90,000 notes in his Zettelkasten!

Zoiets op papier gaan doen klinkt niet direct als iets heel aantrekkelijks. Maar het kan ook gewoon in Dropbox, met Markdown-tekstbestanden. De schrijver doet dat zelf zo:

My Zettelkasten is a folder in Dropbox. This allows me to access my Zettelkasten from my computer, my phone, or any web browser. Each note is a separate text file kept within that folder. There are no subfolders. Everything is kept flat.

Whenever I create a new note, I create a new text file, whose filename is given by a timestamp followed by a title, as advocated by Christian from zettelkasten.de. For instance, right now it’s 16 December 2019 and the time is 13:52h. So if I were to create a note titled “Zettelkasten is amazing”, it would become a new text file named 201912161352-Zettelkasten-is-amazing.txt.

I then write the contents of the note using a combination of markdown and wiki-style double-bracket links. So the file 201912161352-Zettelkasten-is-amazing.txt might contain the following:

 

# 201912161352 Zettelkasten is amazing
#notetaking #writing #productivity
The Zettelkasten notetaking system is the best notetaking system ever.
## Links
- [[201912070830-Zettelkasten-principles]]
- [[201912080935-Niklas-Luhmann-short-biography]]

Tegelijkertijd klinkt het ook wel erg als een blog met simpele wiki-functionaliteit. Eigenlijk gebruik ik mijn site ook vooral om ideeën en interessante links op bij te houden. Dus waarom zou dit niet mijn Zettelkasten kunnen zijn?

Update: Ton heeft ook gedachten over Zettelkasten. Zoals hij stelt:

A personal knowledge management process is extremely important, and needs to be supported by the right tools. Specifically for more easily getting from loose notions, to emergent patterns, to new constructs.

Je eigen personal knowledge management systeem inrichten is nog niet zo makkelijk. Maar ik blijf ermee doorgaan.

Gisteren las ik het uitgebreide artikel van Ferdy Christant over de (zakelijke) geschiedenis van Flickr. Dit in reactie op de laatste post op het Flickr blog (zie Reddit, HN) waarin SmugMug/Flickr CEO Don MacAskill uitlegt wat allemaal verbeterd is aan Flickr sinds SmugMug het overnam van Yahoo en vraagt of geïnteresseerden (weer) een Flickr Pro-abonnement willen nemen.

There’s a lot of outrage from Flickr’s user base regarding moves made by SmugMug since acquiring Flickr: * Limiting the free tier to a 1,000 photos, actively deleting the surplus * Sharply raising prices for Pro (which was a Yahoo action, for the record) * This week’s call for action

Wat het artikel probeert uit te leggen is dat de stappen die SmugMug nu zet heel logisch zijn:

The user-hostile measures now being taken by SmugMug are to undo the damage done by Yahoo management. SmugMug inherited all of Flickr’s problems, all its past poor decisions, and above all a dysfunctional business model.

Flickr scheen tientallen miljoenen dollars verlies per jaar te genereren omdat Yahoo, een advertentiebedrijf, het nooit als een betaalde dienst had doorontwikkeld.

Wat SmugMug nu doet is niet alleen zakelijk logisch, maar had iedereen die één blik op de website van SmugMug.com hadden geworpen had verwacht: het is een betaalde dienst, zoner advertenties.

Terug naar Ferdy:

When you support free, you support billionaires. When you pay, you support sane businesses and real creators. Start paying for things that cost money. If you can’t afford to, use fewer things, which generally make you happier anyway.

Daar ben ik het natuurlijk helemaal mee eens. :)

(Lees het artikel ook voor de prachtige foto-albums die worden gelinkt: Andreas Kay en Paul Bertner!)

John Gruber becommentariëert de evaluatie van de eerste negen maanden van nieuwsbrief The New Consumer:

(..) readers love newsletters. Websites are getting harder and harder to read. Paywalls forget who you are on a seemingly weekly basis. Websites put interstitial popovers directly over the content you’re trying to read. Videos are set to autoplay. It’s like they’re purposefully making it hard to read. Newsletters have none of that. They’re just easy and fun to read. The web can and should be that way too, but all too often it’s not.

Het commerciële web is de afgelopen decennia het menselijke web voorbijgestreefd. Nieuwsbrieven bieden een gelijk speelveld (geen paywalls, geen popovers, nauwelijks tracking), en als gebruiker heb je complete controle over wat er wel en niet in je mailbox mag belanden. Is dit het emailweb?

2019 was een bewogen jaar voor het web en de technologiesector. Ethan Marcotte keek terug, en zag dat het niet goed was:

Twelve months ago, I was working on a new talk. And I was writing about how it felt as though the Web has shifted from the idealism of its early days, and toward something darker. I wrote about Amazon’s Ring doorbell, and its potential for racist surveillance; I mentioned Google’s foray into defense contracting, and its initiative to launch a censored search engine in China; I talked about Facebook’s role in facilitating ethnic cleansing in Myanmar.

Waar het web ooit stond voor brede toegang tot kennis ontstaat steeds meer het besef dat de maatschappelijke effecten van Big Tech overwegend negatief zijn. Zoals Mark Llobrera stelt:

I’ve worked in tech for over twenty years. It’s struck me, over and over, how so much of our industry’s “innovation” is often about coercing additional, unhealthy labor out of its workforce. That’s not innovative or groundbreaking at all, it’s just the age-old capitalist playbook — hidden behind better branding and marketing communications.

Kunnen we daar iets aan doen? Misschien.

Anil Dash schreef over de waarde van links op het web, “Link In Bio” is a slow knife:

We don’t even notice it anymore — “link in bio”. It’s a pithy phrase, usually found on Instagram, which directs an audience to be aware that a pertinent web link can be found on that user’s profile. Its presence is so subtle, and so pervasive, that we barely even noticed it was an attempt to kill the web.

Zonder links om tussen websites en individuele webpagina’s te navigeren was er geen www geweest. Maar de grote sociale netwerken werken linkgebruik expliciet tegen. Dat is een bewuste strategie waarmee ze:

• Gebruikers binnen hun netwerk houden, zodat ze meer advertenties bekijken.
• Voorkomen dat merken en influencers geld kunnen verdienen via links naar eigen websites en webwinkels. Dan moeten ze de opties die het netwerk biedt gebruiken, tegen betaling natuurlijk.

Heel jammer, want:

The web is where we can make sites that don’t abuse data in the ways that Facebook properties do.

Links take us to places where we can make choices that Instagram never would.