- Door zwakke plekken in kaart te brengen. Om vervolgens alvast ‘asymmetrische reactieve maatregelen’ te treffen die in de toekomst een groot/duur probleem kunnen oplossen.
- En door op bepaalde terreinen meer inefficiëntie toe te staan. Bijvoorbeeld in sommige productieketens, of door te diversificeren qua software-gebruik in vitale sectoren.
- Centrale data-opslag: de eerste optie -is- was het bijhouden van GPS-locaties van telefoons met een app. Die locatiedata zou centraal in een database worden opgeslagen, zodat bij een besmetting iedere persoon die in de buurt van de besmetting was geweest geïdentificeerd en gewaarschuwd kon worden. Daarmee weet de beheerder van de database waar iedereen is geweest.
- Decentrale data-opslag: iedere telefoon registreert met behulp van Bluetooth bij welke andere apparaten je in de buurt bent geweest. Die gegevens worden versleuteld opgeslagen op de telefoon, en periodiek wordt een lijst met besmette ‘telefoons’ opgevraagd en vergeleken met jouw lokale registratie. Op die manier worden jouw bewegingen dus niet centraal gedeeld. Zo’n app is in Singapore ingezet (meer info).
- Snelle coronavirus-tests te ontwikkelen, met een fijnmazig testnetwerk. Om overal snel te kunnen bepalen wie besmet is.
- Zorgfaciliteiten op te zetten, waar we goed voor besmette personen kunnen zorgen zonder dat zij het aan anderen kunnen overdragen.
- Onze medische infrastructuur enorm uit te breiden. Bedden, apparatuur, medisch personeel trainen, etc.
- En, last but not least, een vaccin te ontwikkelen.
- Het leek de afgelopen jaren alsof fake news het gewone nieuws zou overvleugelen. Recent nog bij de stikstofcrisis. Maar ineens wordt de waarde van experts weer overal onderkend. Hetzelfde geldt voor kwaliteitsmedia. Verschillende internationale nieuwssites met betaalmuur hebben hun corona-dossiers tijdelijk gratis toegankelijk gemaakt. Mooie ontwikkeling. En misschien dat meer mensen hierdoor gaan nadenken over hun persoonlijke informatiefilters?
- Thuiswerken (zie #thuiswerken op Twitter) lijkt nu eindelijk (!) geaccepteerd te worden. Misschien is dat tijdelijk, nu de crisis veel organisaties ertoe dwingt. Maar zowel collega's als management die er nog niet aan gewend waren gaan er ervaring mee opdoen. Wat ik in ieder geval merk is dat het voor veel organisaties nu het goede moment is. De interne infrastructuur is er veel beter op toegerust dan 5 jaar geleden: meer wordt in de cloud gedaan (Office365), videoconferencing is onderdeel van de standaard geleverde applicaties, en online plannings- en projectsoftware is ook een stuk volwassener. Zelfs voor privé-afspraken wordt nu digitaal afgesproken.
- En: we helpen elkaar weer. In heel Nederland zijn initiatieven gestart (1, 2, 3, 4, 5, 6) om anderen te helpen. Rampen en crises halen echt het beste in ons naar boven, en dat vind ik prachtig om te zien.
Veel problemen waar we in onze maatschappij tegenaan lopen hebben te maken met de nadruk op efficiëntie. Wat leidt tot gebrek aan speling in onze systemen. De ‘nippertjeseconomie’, noemt Karin Spaink het. Ton legt uit wat dat betekent:
Hier wat afschaven, daar een bochtje afsnijden, voorraden minimaliseren en alles just-in-time. Op het nippertje gaat alles goed. Meestal.
Maar soms niet.
In complexiteitsdenken betekent een ver doorgevoerde efficiëntie wel het afbreken van veerkracht en wendbaarheid. Dat is niet zo erg voor heel voorspelbare zaken (als A dan altijd B), maar wel als complexe vragen zich aandienen.Ik spreek dan vaak over de broosheid van systemen. Broos omdat ze geoptimaliseerd zijn voor een hele smalle groep situaties, een heel specifieke niche. Broos omdat ze het niet meer aan kunnen, of erger nog, volledig in de weg zitten zodra er iets buiten dat spectrum gebeurt.
Dan kieper je ineens van voorspelbaarheid in de chaos: heb je net in een paar jaar tijd de IC bedden in Nederland met zo’n duizend verlaagd (in 2017 hadden we er nog zo’n 2100, dit voorjaar net over de 1000) want dat is efficiënter, gebeurt er iets wat meer van je verlangt en wordt de zorg zo overbelast dat alleen drastische maatregelen het nog enigszins kunnen inperken.
“Speling in ons systeem”
Ondertussen bevinden we ons alweer 8 weken in een, nu iets lossere, intelligente lockdown. Met dagelijks de gebruikelijke berichtgeving: hoe staan we ervoor, wat zijn de volgende stappen en hoe kunnen we hieruit komen? Tussen al die artikelen is ‘Hoe onze obsessie met efficiëntie ons kwetsbaar maakt voor onwaarschijnlijke gevaren’ verfrissend. Daarin legt hoogleraar wiskunde Bert Zwart (TU Eindhoven), specialist in extreme value theory (studie van extreme, zeldzame gebeurtenissen), uit waarom de gerichtheid op efficiëntie gevaarlijk kan zijn:
‘Kijk’, zegt Zwart. ‘Ik ben hoogleraar wiskunde. Ik hou van cijfers, ik hou van optimaliseren. Het probleem is alleen dat dat vaak niet goed kan, want sommige dingen zijn niet of nauwelijks meetbaar. Dan is voorspellen op basis van historische data zinloos.’Toch ziet hij het overal. In het bedrijfsleven, in de zorg, bij de overheid; er wordt bezuinigd vanuit het valse vertrouwen dat de toekomst min of meer lijkt op het recente verleden. Maar, zegt Zwart, als de toekomst een keer tegenvalt, als zich een extreme value voordoet, kan de schade enorm zijn.
De vraag is hoe we ons als maatschappij beter kunnen instellen op zeldzame, ontwrichtende gebeurtenissen (“zwarte zwanen”) zoals het coronavirus. Zwart denkt dat we er minder vanuit moeten gaan dat het verleden een goede voorspeller is van de toekomst. We zullen ons meer op de mogelijke gevolgen van zwarte zwanen dan op oorzaken moeten gaan richten.
Dat kan op meer vlakken helpen:
De risico’s van standaardisatie, centralisatie, optimalisatie, efficiëntie – in Bert Zwarts hoofd komt dat overal terug. ‘Neem onze natuur, onze bomen’, zegt hij. ‘In het buitenland staat bomen veelal kriskras door elkaar. Wij hebben van die keurige lanen met dezelfde bomen op dezelfde afstanden van elkaar. Ja, daar is de eikenprocessierups natuurlijk gek op. Diversificeren is beschermend.’
Databescherming en corona-apps
Maxim Februari over die corona-apps en databescherming in Gruwelijk misverstand: ‘privacy’ is het punt niet:
Nu snapte ik het gruwelijke misverstand pas. Ik roep al eeuwen dat databescherming niet om privacy gaat. Maar nu begrijp ik pas dat je die bescherming, door haar wel onder de noemer ‘privacy’ op te voeren, als een private kwestie kunt beschouwen. Ten onrechte! Databescherming is niet een privaat, maar een algemeen belang en ligt in het hart van de rechtsstaat. Als je het land gaat besturen met data, en dat zal in deze nieuwe coronasituatie versneld gaan gebeuren, moet je goed bedenken wat dat betekent voor de fundamentele beginselen van de rechtsstaat. Voor het legaliteitsbeginsel, de toegang tot de rechter, de betrouwbaarheid van de overheid en het recht op gelijke behandeling. ‘Privacy’, met zijn associatie van een luxe privéleventje, beschrijft dat terrein in de verste verte niet.
Coronavirus-registratie op onze telefoons
Google en Apple voegen half mei nieuwe functionaliteit toe aan Android en iOS om het registreren van mogelijke coronavirus-contacten mogelijk te maken. Contact tracing, noemen ze het. En het wordt een privacy-vriendelijker optie gebaseerd op Bluetooth LE (nerdy PDF alert).
De Nederlandse corona-apps
Die gedeelde aankondiging sluit natuurlijk perfect aan op het nieuws van afgelopen dinsdag dat de Nederlandse overheid twee corona-apps gaat ontwikkelen. Want de eerste daarvan zou moeten gaan bijhouden bij wie je in de buurt bent geweest. Zodat je een signaal kan krijgen, of geven, als je mogelijk contact hebt gemaakt met iemand die (later) positief getest wordt.
“Maar hoe gaat dat dan werken?”, vroeg men zich af. En zullen veiligheid en privacy voldoende gegarandeerd zijn? Tech-journalisten Daniël Verlaan (RTL) en Joost Schellevis (NOS) legden toen allebei uit hoe die apps kunnen gaan werken:
Nederlanders verplichten zo’n app te installeren lijkt juridisch trouwens wel mogelijk. Maar dat terzijde.
Techniek & privacy
Google en Apple kiezen voor de decentrale optie, die op termijn zelfs op besturingssysteem-niveau in Android en iOS geïmplementeerd wordt. Apple verwoordt het zo:
First, in May, both companies will release APIs that enable interoperability between Android and iOS devices using apps from public health authorities. These official apps will be available for users to download via their respective app stores. Second, in the coming months, Apple and Google will work to enable a broader Bluetooth-based contact tracing platform by building this functionality into the underlying platforms. This is a more robust solution than an API and would allow more individuals to participate, if they choose to opt in, as well as enable interaction with a broader ecosystem of apps and government health authorities.
In eerste instantie moet iedereen dus apps van overheden installeren, waarmee onze telefoons kunnen gaan bijhouden bij wie we in de buurt zijn geweest. In de tweede fase wordt de contactregistratie ingebouwd in de mobiele besturingssystemen, waarna overheidsapps toegang kunnen krijgen tot die data.
Terug naar de uitleg van The Verge:
The system also takes a number of steps to prevent people from being identified, even after they’ve shared their data. While the app regularly sends information out over Bluetooth, it broadcasts an anonymous key rather than a static identity, and those keys cycle every 15 minutes to preserve privacy. Even once a person shares that they’ve been infected, the app will only share keys from the specific period in which they were contagious. Crucially, there is no centrally accessible master list of which phones have matched, contagious or otherwise. That’s because the phones themselves are performing the cryptographic calculations required to protect privacy. The central servers only maintain the database of shared keys, rather than the interactions between those keys.
Op papier klinkt het goed. Een vraagteken voor mij was of en hoe een telefoon kan schatten hoe dichtbij een andere telefoon is gekomen. Warempel is dat via Bluetooth enigszins mogelijk met RSSI:
RSSI staat voor received signal strength indicator. Het is een indicatie van het ontvangen (in dit geval) Bluetooth signaal. Het zegt iets over het ontvangen bereik. Zo ongeveer ieder apparaat heeft een ander zendvermogen. Op basis van de RSSI value kan je alleen iets zeggen over hoe goed het bereik is. Wanneer je het te verwachten zendvermogen (op basis van een vooraf samengesteld profiel per apparaat) toevoegt aan de berekening kan je een nauwkeurige schatting maken van de afstand tussen de twee apparaten.
Al lijkt dat niet heel precies (technische uitleg).
Technisch en maatschappelijk is dit enorm interessant. Ik ben benieuwd waar het de komende weken en maanden naartoe gaat.
Hoe voelt het na een week social distancing en thuiswerken?
We zitten aan het eind van de eerste week social distancing. En dat voelt nog steeds heel vreemd.
Net als Frank was ik de hele week veel meer bezig met het nieuws en Twitter dan normaal. Om heel objectief te volgen hoe het coronavirus om zich heen grijpt, maar vooral ook om mezelf af te leiden van mijn zorgen over wat er gebeurt. En die onzekerheid went nog niet…
Het is gek om niet meer met anderen af te spreken. Raar om afstand proberen te houden als ik boodschappen ga doen. Vreemd om ineens continu met z’n viertjes thuis te zijn, al is het vaak ook erg gezellig. Lastig om een goed evenwicht tussen thuiswerken, aandacht voor de kinderen, schoolwerk, voldoende bewegen en buiten zijn en tijd voor jezelf. En dat kan natuurlijk niet perfect, het is geen business as usual. Meer een pas op de plaats.
Wij proberen om het social distancing heen te werken door meer te videobellen met vrienden en familie. Onze eerste geslaagde borrel op afstand (ReMiBo) is al geweest, en de volgende is gepland. Oma heeft L. (5 jaar) al twee keer via FaceTime voorgelezen en de oudste (9) zat vanmiddag gezellig met een schoolvriendje te WhatsApp-videobellen.
Qua thuiswerken hebben we het geluk dat we een goede thuiswerkplek hebben, maar vooral dat we de aandacht voor de kinderen kunnen verdelen. Terwijl de een ongestoord op zolder via Zoom of Teams overlegt, kan de ander ze aan de slag helpen en ook geregeld buiten laten spelen. School heeft voor allebei een digitale klaslokaal opgezet, dus ze kunnen daar ook communiceren en taken ophalen. .
Om in beweging te blijven probeer ik telefonisch overleg (1-op-1) al wandelend door de wijk te doen. En de weggevallen forenstijd vul ik voor een deel met rondjes hardlopen. Bijkomend voordeel is dat ik daarmee mijn hoofd weer iets leger maak. 🏃♂️
Viroloog Marion Koopmans over het coronavirus
Gisteren vatte ik een artikel van The Atlantic samen over hoe we als samenleving het coronavirus kunnen bestrijden. Vandaag deelde Reinier een heel interessant interview met viroloog Marion Koopmans over de biologie, verspreiding, het gevaar, de maatregelen en de toekomst in De Correspondent. Het sluit af met:
Hoe gaat dit zich nou ontwikkelen, verwacht jij? Hoe lang gaat het duren?‘Over vijf jaar is dit waarschijnlijk een van de wintervirussen. Maar het gaat wel één of twee jaar duren voordat er geneesmiddelen zijn die het mogelijk maken om dit virus zodanig te beteugelen dat het hanteerbaar wordt.’
Dus blijf gezond. En:
Hoe gaan we het coronavirus verslaan?
Veel corona-nieuws gaat logischerwijs over nieuwe gevallen, trends per land en de serieuze en soms heel trieste gevolgen voor bedrijven en individuen. Wat ik echter vooral interessant vindt is hoe we er weer vanaf gaan komen. In The Atlantic leggen medisch specialisten uit hoe we het coronavirus kunnen verslaan.
Door de maatregelen die nu genomen zijn ('social distancing', mitigatie) beperken we de verspreiding van het virus. Om te voorkomen dat de zorg overbelast raakt én om tijd te winnen. Want de verwachting is nu dat het coronavirus in de zomer flink af zal nemen, maar dat het daarna opnieuw zal toeslaan:
All of the difficult actions we are taking now to flatten the curve aren’t just intended to slow the rate of infection to levels the health-care system can manage. They’re also meant to buy us time. They give us the space to create what we need to make a real difference.
In de gewonnen tijd moeten we in de aanval gaan. Door:
Dat kunnen we.
The last time we faced a pandemic with this level of infectivity, that was this dangerous, for which we had no therapy or vaccine, was a 100 years ago, and it led to 50 million deaths. The coronavirus pandemic isn’t unprecedented, but it’s not anything almost anyone alive has experienced before. We, are, however, much more knowledgeable, much more coordinated, and much more capable today.
Dus Keep Calm And Let’s Beat Corona.
Positieve observaties over deze coronatijd
Ik had vandaag een beetje hetzelfde gevoel als Elja Daae: de ernst van de situatie komt nu pas echt binnen.
Tegelijkertijd zie ik veel positiefs. Drie observaties:
Dus: Stay calm and…
Emojipedia analyseerde welke emoji het meest gebruikt werden in tweets over het coronavirus. En wat er toen gebeurde zal je niet verbazen:
[caption id=“attachment_1058” width=“1280”]
Bron: Emojipedia[/caption]